Pracownik z Kartą Polaka

Coraz częściej na polskim rynku pracy pojawiają się obywatele państw sąsiadujących z Polską. Cudzoziemcy, którzy mają ważną Kartę Polaka mogą zostać bez problemu zatrudnieni na terytorium naszego kraju. Karta Polaka to nie tylko uprawnienia dla pracowników, wiele zyskują też pracodawcy. Czym jest Karta Polaka i kto może ją uzyskać?

Kto może ją otrzymać?

Karta Polaka to dokument, który potwierdza przynależność cudzoziemca do Narodu Polskiego. Zgodnie z przepisami może być ona przyznana włącznie osobie posiadającej w dniu złożenia wniosku o jej wydanie obywatelstwo następujących krajów: Republiki Armenii, Republiki Azerbejdżańskiej, Republiki Białoruś, Republiki Estońskiej, Gruzji, Republiki Kazachstanu, Republiki Kirgiskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej, Republiki Tadżykistanu, Turkmenistanu, Ukrainy lub Republiki Uzbekistanu. Może też ją otrzymać osoba posiadająca w jednym z tych państw status bezpaństwowca  (art. 2 ustawy o Karcie Polaka).

Cudzoziemiec z Kartą Polaka – dodatkowe warunki do spełnienia

Obcokrajowcy ubiegający się o Kartę Polaka muszę ponadto:

• wykazać swój związek z polskością przez co najmniej podstawową znajomość języka polskiego, który uważa za język ojczysty oraz znajomość i kultywowanie tradycji i obyczajów;
• wykazać posiadanie narodowości polskiej lub obywatelstwa polskiego albo że przynajmniej jedno z rodziców, dziadków lub dwoje pradziadków było narodowości polskiej lub posiadało obywatelstwo polskie;
• złożyć oświadczenie, że ani wnioskodawca, ani jego wstępni nie repatriowali się lub nie zostali repatriowani z Polski na podstawie umów repatriacyjnych zawartych w latach 1944-1957;
• złożyć w obecności konsula Rzeczypospolitej Polskiej, wojewody lub wyznaczonego przez niego pracownika deklarację przynależności do Narodu Polskiego.

Karta Polaka może być przyznana także osobie, której pochodzenie zostało prawomocnie stwierdzone, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 listopada 2000 roku o repatriacji.

Przyznanie Karty Polaka

Do postępowania w sprawie wydania Karty Polaka stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Organem właściwym do jej wydania jest konsul właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Zarówno złożenie wniosku, jak i całe postępowanie, które wiąże się z wydaniem karty, jest bezpłatne.
Karta Polaka ważna jest przez 10 lat od daty jej wydania. Najpóźniej 3 miesiące przed terminem upływu ważności Karty Polaka trzeba wystąpić o przedłużenie jej o kolejne 10 lat.

Alternatywa na braki pracowników w Polsce

Pracownik będący obcokrajowcem stanowi pewną alternatywę na braki kadrowe na polskim rynku pracy. Ten z Kartą Polaka jest bardziej poszukiwanym, chociażby dlatego, że ma pewne związki z polskością (co musi wykazać przy staraniu się o Kartę). A co za tym idzie, bliżej mu do polskiej mentalności, języka, wymagań pracowniczych, łatwiej jemu oraz pracodawcy o porozumienie. Dla pracodawcy cennym jest pracownik, który swobodnie porusza się po terenie Polski, gdyż w branżach takich jak np. budowlana niezbędna jest gotowość do częstych zmian miejsca pobytu.

Zadowolony pracownik = zadowolony pracodawca

Większe uprawnienie przysługujące cudzoziemcom z Kartą Polaka powodują, iż pracownik bardziej zżywa się ze swoim miejscem pracy, a także pracuje efektywniej. Warty podkreślenia w tym miejscu jest fakt, że posiadacze Karty Polaka są zwolnieni z opłat przy składaniu wniosku o wydanie wizy krajowej uprawniającej do wielokrotnego przekraczania granicy oraz mogą również bez opłat złożyć wniosek w konsulacie o nadanie obywatelstwa polskiego. I tu pojawia się realna szansa, że pracodawca może zyskać pracownika na stałe.

Potrzebna wiza

Samo przyznanie Karty Polaka nie jest tożsame z nabyciem obywatelstwa polskiego. Karta nie jest dokumentem uprawniającym do przekraczania granicy ani do osiedlenia się na terytorium naszego kraju. Dlatego też cudzoziemiec, który przekracza granicę w celu podjęcia zatrudnienia, jest zobowiązany posiadać ważną wizę lub inny ważny dokument uprawniający go do wjazdu i pobytu w Polsce.

Kartę Polaka można potraktować jako pierwszy krok do zyskania pobytu stałego na terytorium RP. Obcokrajowiec ją posiadający, który złoży wniosek o pobyt stały, ma możliwość uzyskania świadczenia pieniężnego, które będzie przeznaczone na częściowe pokrycie kosztów zagospodarowania i bieżącego utrzymania w Polsce. Środki takie można przykładowo przeznaczyć na czynsz najmu. Świadczenie tego rodzaju można otrzymywać na okres do 9 miesięcy. Dzięki wsparciu państwa, pracodawca zyskuje pracownika, który pewniej czuje się na polskim rynku pracy i tym samym może stać się jednym z filarów rozwijającego się przedsiębiorstwa.

Zanim zAtrudnisz cudzoziemca

Pracodawca przed zatrudnieniem obcokrajowca ma obowiązek:

• żądać od cudzoziemca przedstawienia przed podjęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski oraz przechowywać kopię tego dokumentu;
• sprawdzić, czy w stosunku do danego pracownika istnieje wymóg ubiegania się o zezwolenie na pracę. Jeżeli zezwolenie na pracę jest wymagane, pracodawca powinien wystąpić do właściwego wojewody z wnioskiem o wydanie takiego zezwolenia dla cudzoziemca (chyba, że cudzoziemiec posiada tzw. jednolite zezwolenia na pobyt czasowy i pracę);
• w terminie 7 dni zgłosić cudzoziemca do ubezpieczeń społecznych (o ile obowiązek taki wynika z obowiązujących przepisów).

Niedopełnienie obowiązków wymienionych w powyższych punktach może grozić poważnymi konsekwencjami.

Pracownicy zza wschodniej granicy

Polski rynek pracy jest niezwykle atrakcyjny dla wielu pracowników ze Wschodu, a wśród nich m.in. dla pracowników z Ukrainy. Zatrudniać obcokrajowców na terenie RP mogą zarówno małe, rodzinne firmy, jak i duże przedsiębiorstwa o zasięgu krajowym lub nawet międzynarodowym. Zatrudnienie pracownika z Ukrainy, z wielu względów, jest korzystne zarówno dla pracodawcy, jak również dla cudzoziemca. Ukraińcy w Polsce zarabiają o wiele więcej niż w swoim ojczystym kraju. Praca cudzoziemców jest również wyjątkowo korzystna dla pracodawcy. Pracownicy ze Wschodu doceniani są między innymi za zaangażowanie, dokładność, uczciwość i rzetelność przy wykonywaniu powierzonych im obowiązków. Ponadto, pracownicy zza wschodniej granicy nie mają większych problemów z asymilacją do życia w polskim społeczeństwie. Nic dziwnego, że rośnie zapotrzebowanie na pracowników ze Wschodu m.in. w logistyce, budownictwie, hotelarstwie, gastronomii, przetwórstwie czy produkcji.