11 Czerwiec 2019 | Prawo
Szkolenie z BHP jest wymagane na każdym stanowisku pracy i powinno być przeprowadzone w pierwszym dniu pracy pracownika. Jest to podstawowy element do legalnego zatrudnienia każdego pracownika, również cudzoziemca. Szkolenie BHP dla pracowników z Ukrainy to temat nurtujący zarówno pracodawców jak i osoby zajmujące się bezpieczeństwem i higieną pracy w Polsce. W jakim języku powinno przeprowadzać się takie szkolenie, gdy pracownik jest obcokrajowcem?
Przepisy prawa nie regulują sposobu przeprowadzania szkoleń bhp dla obcokrajowców wykonujących pracę na terenie Polski. Z uwagi na fakt, że wiedza uzyskana w czasie szkolenia ma istotny wpływ na zwiększenie bezpieczeństwa podczas wykonywania pracy, powinno być ono przeprowadzone w sposób całkowicie zrozumiały dla pracowników. Leży to również w interesie pracodawcy, który zgodnie z art. 207 § 1 k.p. ponosi odpowiedzialność za stan bhp w zakładzie pracy.
Zgodnie z art. 237 § 1 (Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy) pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez upewnienia się, że posiada on wymagane kwalifikacje, potrzebne umiejętności, a także dostateczną znajomość przepisów oraz zasad bhp. Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie przeszkolenia pracownika w zakresie bhp. Przepisy nie regulują w sposób odmienny sposobu przeprowadzania tych szkoleń w odniesieniu do obcokrajowców (w tym Ukraińców) wykonujących prace na terenie Polski.
Uzupełnieniem powyższych przepisów jest rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Jednak ani przepisy Kodeksu pracy ani przytoczone rozporządzenie nie precyzują w jakim języku powinno odbywać się szkolenie.
Obowiązkiem pracodawcy jest weryfikacja czy dany pracownik dysponuje wymaganymi kwalifikacjami, posiadane umiejętności oraz dostateczną znajomość zasad BHP i bezpieczeństwa pracy. Jednym z podstawkowych obowiązków po stronie pracodawcy jest zapewnienie szkolenie w tym zakresie. Przepisy nie regulują kwestii szkolenia BHP dla cudzoziemców w sposób odmienny. Mówimy tutaj raczej o równym traktowaniu. Przykładowo, dla osób niesłyszących korzystamy z tłumacza języka migowego. Zatem, w przypadku cudzoziemców powinniśmy przekazać wszelkie informacje w języku dla nich zrozumiałym.
Wielu pracodawców, szczególnie Ci, którzy zatrudniają wielu obcokrajowców, przygotowuje na własny koszt materiały szkoleniowe w językach narodowych swoich pracowników. Powszechnym zjawiskiem jest obecność tłumacza podczas szkolenia. Nie musi to być oczywiście tłumacz przysięgły. Bardzo często pracodawcy wykorzystują w tym celu pracowników-cudzoziemców z najdłuższym stażem pracy, którzy to tłumaczą szkolenia nowo zatrudnionym pracownikom. Pracodawca może również przedłożyć cudzoziemcowi oświadczenie w którym oświadczy, że szkolenie przeprowadzono w języku dla niego zrozumiałym.
Bezpieczeństwo pracowników na stanowisku pracy jest najważniejsze, szczególnie w tych zawodach gdzie ryzyko wypadku przy pracy jest wysokie. Dlatego należy zadbać o to, żeby pracownik rozumiał instrukcje prawidłowego, bezpiecznego postępowania. Należy brać również pod uwagę to, że kiedy cudzoziemiec odpowiada, że zrozumiał nasze polecenia lub instrukcje to nie znaczy, że tak jest. Bardzo często z grzeczności lub lęku odpowiada nam, że rozumie, a w gruncie rzeczy nie zrozumiał nic. Warto zatem poświęcić czas i wytłumaczyć zasady bezpieczeństwa na zakładzie pracy w języku ojczystym pracowników.
Kwestia właściwego przekazania wiedzy pracownikowi, który nie zna języka polskiego jest szczególnie ważna, w sytuacji gdy dojdzie do wypadku przy pracy, a pracownik będzie dochodził swoich praw przed sądem. Może zarzucić pracodawcy brak przekazania informacji o zasadach bezpiecznego wykonywania pracy na danym stanowisku pracy, co w konsekwencji doprowadziło do wypadku przy pracy.